Đá Alexandrite một loại đá vô cùng quý hiếm được nhiều người yêu thích nhờ khả năng tự đổi màu dưới tác động của ánh sáng ban ngày hay ban đêm. Với tính chất đặc biệt như vậy thì giá trị của đá alexandrite như thế nào? Chức năng và cấu tạo của loại đá này ra sao? Hãy cùng Tin Trang Sức tìm hiểu về loại đá này trên thị trường đá quý hiện nay qua bài viết này nhé!
Đá Alexandrite là gì?
Đá Alexandrite là một loại khoáng vật cực hiếm, có khả năng biến đổi màu sắc. Thông thường, dưới ánh sáng mặt trời thì loại đá này mang màu sắc của ngọc lục bảo. Ngược lại, khi dưới ánh sáng đèn điện thì nó mang màu sắc của đá Ruby.
Dựa theo khoa học, Alexandrite cơ bản là một loại đá thuộc nhóm đá chrysoberyl. Nhóm đá này bao gồm các khoáng chất Chrysoberyl không màu hoặc có màu vàng suốt, Chrysoberyl mắt mèo và khoáng vật alexandrite đổi màu.
Đá Alexandrite đã xuất hiện cách đây hàng triệu năm, khi môi trường đất đá bị biến dạng ở điều kiện địa lý và hóa học đặc biệt. Khả năng đổi màu của Alexandrite là nhờ sắt, Titan và phần lớn Chrom tinh khiết.
Trong điều kiện đặc biệt thì hai nguyên tố Beryllium và nguyên tố gây đổi màu trong Alexandrite, chúng kết hợp lại với nhau. Tuy nhiên, lại thiếu đi nguyên tố Silic – nguyên tố phổ biến thứ hai trên bề mặt trái đất tạo thành Alexandrite.
Lịch sử và truyền thuyết đá Alexandrite
Vào năm 1830, mỏ đá đầu tiên tìm thấy ở ngọn núi Ural (nước Nga). Những viên đá có hiệu ứng tuyệt đẹp đầu tiên được dâng lên Nga hoàng. Lúc này Alexander đại đế II lên ngôi thừa kế nên chúng được đặt theo tên của nhà vua lúc bấy giờ.
Thuở xưa, những người lính nước Nga mặc quân phục xanh đỏ gắn đá Alexandrite lên ngực, ý nghĩa như là biểu tượng của quân đội hoàng gia. Họ coi nó là bùa hộ mệnh trong người, thể hiện lòng trung thành của binh lính với nhà vua.
Một điều đáng buồn là mỏ đá này ở Nga đã cạn kiệt từ lâu. Đa phần sẽ khai thác từ các mỏ mới ở Đông Phi, Brazil hay Sri Lanka. Tuy nhiên, những mỏ đá này hiếm khi khai thác được viên đá đẹp và có đường nét sắc sảo như ở Nga.
Giá trị của đá Alexandrite trên thị trường
Điều làm cho alexandrite khác biệt với các loại khoáng chất khác, cũng chính là 2 yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới giá trị của loại đá này. Đầu tiên, sự biến đổi màu sắc càng rõ thì giá trị càng cao. Thứ hai, màu sắc càng giống với màu đỏ thuần khiết và màu xanh lục thì giá trị của viên đá càng cao hơn nữa.
Chính vì sự thay đổi màu 100% nên những viên đá Alexandrite từ Brazil luôn được đánh giá rất cao. Ngoài ra, chính những đặc điểm này Alexandrite còn được gọi là hồng ngọc vào ban đêm và ngọc lục bảo vào ban ngày.
Nếu bạn chưa biết thì sự thay đổi màu sắc cũng xảy ra ở Sapphire và Tourmaline. Thế nhưng, Alexandrite cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ nhất. Hầu như, Alexandrite thường được tìm thấy với kích thước nhỏ hơn 5 carat và kích thước trên 5 carat thường rất có giá trị. Ngoài những yếu tố trên độ trong và kích thước cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá trị của đá.
Ngày nay, đá alexandrite là một trong những loại đá quý đắt nhất trên thị trường. Nó được phân loại GIA có giá trung bình lên tới 15.000 USD mỗi Carat. Còn Alexandrite đặc biệt hiếm và chất lượng cao, thì bán lẻ với giá từ 50.000 – 70.000 USD mỗi carat.
Công dụng đá Alexandrite
Ngoài những đặc điểm, tính chất và những giá trị thị trường mà đá Alexandrite mang lại thì loại đá này còn có công dụng về mặt thể chất và tinh thần của con người.
Về thể chất
- Alexandrite là loại đá quý vừa đẹp vừa độc đáo nên thường được sử dụng để chế tác trang sức tinh xảo như nhẫn, vòng cổ,…
- Với khả năng thay đổi màu sắc giúp nó trở nên đẹp và thu hút hơn những loại đá quý khác.
Về tinh thần
- Tính chất nhị sắc của loại đá này liên quan tới 2 loại mạch máu trong con người: máu tĩnh mạch, máu động mạch. Tác động quan trọng tới hệ thần kinh của con người.
- Alexandrite được xem là loại đá may mắn, có thể mang lại thành công cũng như sự phồn thịnh cho người đeo.
- Sắc vàng của loại đá này còn được cho là đang dự báo cho người đeo những nguy hiểm. Chính vì vậy Alexandrite được mệnh danh là “đá tiên tri Nga”.
Alexandrite nhân tạo
Alexandrite nhận tạo là những viên đá được tạo ra trong phòng thí nghiệm mô tả các đặc tính của đá Alexandrite tự nhiên dựa vào hai phương pháp chính: phương pháp thuỷ nhiệt và phương pháp nóng chảy.
Đối với phương pháp nóng chảy thì nguyên liệu sử dụng là một tinh thể hạt giống nhỏ có từ Alexandrite tự nhiên để tạo ra một tinh thể lớn hơn. Phương pháp thuỷ nhiệt sử dụng dung dịch nóng chảy với áp suất cao để tạo ra tinh thể Alexandrite từ những nguyên liệu ban đầu.
Những viên Alexandrite nhân tạo có thể có màu sắc, độ suốt, khả năng đổi màu tương tự như đá tự nhiên. Tuy nhiên, một số viên đá nhân tạo có thể thấy rõ những bong bóng khi ở bên trong cũng như hiệu ứng đổi màu sẽ không mạnh mẽ như loại đá tự nhiên.
Lưu ý: Hiện nay trên thị trường còn xuất hiện đá giả có những tính chất rất giống với đá tự nhiên. Nếu bạn tìm mua được một viên đá Alexandrite với giá thấp, bạn có thể nghĩ tới trường hợp xấu nhất là mình đá mua phải đá giả.
Những viên đá Alexandrite tự nhiên lớn nhất thế giới từng được ghi nhận
Viên Alexandrite mài giác lớn nhất thế giới được biết đến với trọng lượng khoảng 65,7 Carat, được khai thác ở Sri Lanka hiện nay đang nằm ở Viện Smithsonian. Vào ban ngày viên đá này có màu xanh lục và chuyển sang màu đỏ dưới ánh sáng đèn nung.
Viên đá Alexandrite 43 carat được khai thác ở Sri Lanka được cắt giác theo kiểu kim cương hỗn hợp, giúp tối ưu hóa màu sắc và độ sáng của viên đá. Có độ trong suốt cao và không có tạp chất đáng kể cùng khả năng thay đổi màu sắc từ xanh lục sang đỏ tím tùy theo nguồn sáng. Hiện nay viên đá này đang được đặt ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Anh (London) cùng với một viên khác có trọng lượng 27,5 Carat.
Ngoài ra còn một số viên khác có kích thước đáng chú ý như:
- Institute of Mines (St. Petersburg, Nga) bao gồm: cụm ba tinh thể, 6 x 3 cm (Urals).
- Bảo tàng Fersman (Moscow, Nga): nhóm tinh thể, 25 x 15 cm, 6 x 3 cm (Urals) được cất giữ cùng với Viên Alexandrite có trọng lượng lên tới 30,8 Carat
- Vện Smithsonian (Hoa Kỳ): còn ghi nhận viên Whitney Alexandrite 17,08 carat được tìm thấy ở Minas Gerais, Brazil.
Nhẫn bạch kim được tạo điểm nhấn bởi viên Alexandrite
Bảo quản đá Alexandrite như thế nào?
Đá Alexandrite là một loại đá rất bền, phù hợp để mang hàng ngày. Tuy nhiên, chăm sóc chúng đúng cách vẫn là điều rất quan trọng. Dưới đây là cách làm sạch và bảo quản đá Alexandrite:
- Trang sức làm từ loại đá này có thể dễ dàng làm sạch bằng xà phòng nhẹ và nước ấm (đặc biệt nước phải ở mức nhiệt độ phòng).
- Nó cũng có thể được làm sạch bằng một miếng vải mềm hoặc bàn chải đánh răng lông mềm mượt. Tránh hoặc không nên dùng bất kỳ loại hóa chất mạnh hay thuốc tẩy nào khi làm sạch đá.
- Đảm bảo xả nước rửa sạch để loại bỏ tất cả dư lượng xà phòng dính trên bề mặt của đá.
- Hãy luôn tháo tinh thể cũng như đồ trang sức ra trước khi tham gia bất kỳ hoạt động thể chất hay công việc nhà cửa nào.
- Đặc biệt, loại đá này cứng hơn so với hầu hết các loại đá quý khác. Vì thế, nó có thể dễ dàng làm xước các loại đá mềm hơn như thạch anh, Zircon, Spinel và Tourmaline. Do đó, bạn hãy bọc nó vào một miếng vải mềm và khi lưu giữ hãy đặt nó riêng với các loại đá quý khác.
Trên đây là tổng hợp tất tần tật các thông tin về đá Alexandrite hiện nay mà Tin Trang Sức muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng là những thông tin bổ ích này sẽ giúp bạn có cái nhìn chân thực hơn về đá Alexandrite. Hãy tiếp tục xem những bài viết khác tại Tin Trang Sức để được cung cấp những kiến thức mới về chủ đề này nhé!
